شهرستان مراغه
مقبره اوحدی مراغه ای
مراغه از شهرهاي تاريخي و قديمي آذربايجان و نيز ايران است . در 280 هجري فرمانروايي مراغه به محمد بن افشين بن ديوداد رسيد . بعد از وي برادرش يوسف به جاي او نشست و در سال 296 هجري به نام خود در مراغه سكه زد . در سال 317 هجري ، مسافريان ديلمي به مراغه دست يافتند . در سال 420 هجري قشون غز وارد مراغه شد . در سال 566 هجري مراغه جزو قلمرو سلجوقيان در آمد . در سال 622 هجري جلال الدين خوارزمشاه بدون برخورد يا مقاومت مهمي به مراغه آمد . در سال 628 هجري اين شهر به تصرف سپاهيان مغول درآمد . در سال 656 هجري مراغه مركز فرمانروايي هلاكوخان مغول شد . خواجه نصيرالدين طوسي با همكاري چند ستاره شناس مأمور تاسيس رصدخانه معروف مراغه شد . در سال 759 هجري مراغه به دست تيموريان ويران شد. در سال 1142 هجري شهر مراغه و دهخوارقان به دست نادر شاه گشوده شد . گرچه شيخ عبيدالله كرد در سال 1297 هجري خود را به حوالي مراغه رسانيد ولي هجوم وي و همراهانش دفع شد و سكون و آرامش به مراغه بازگشت.
اماكن تاریخی, زيارتي و دیدنی مراغه:
صنايع و معادن
مراغه در زمينه صنايع وابسته به كشاورزی فعاليت دارد و بيش تر كارخانه های موجود در آن به كار تهيه خشکار اشتغال دارند. صنايع ماشينی شهرستان مراغه شامل كارخانه های سبزی خشک كنی، كالباس سازی، پنير سازی، فرآورده های گوشتی، بسته بندی چای و خشكبار، توليد رب گوجه فرنگی، توليد ماكارونی، كمپوت سازی، بسته بندی عسل و موم، پارچه بافی، ريسندگی و بافندگی، آردسازی، توليد و بافت البسه كشباف، پتو بافی، درب های پيش ساخته، صابون سازی، پوست و چرم سازی، ظروف ملامين، موزاییک سازی، بلور سازی، ابزار و يراق، شيرينی سازی و … می شود. هم چنين يک معدن سنگ آهک با ميزان استخراج بالا درحوالی مراغه وجود دارد.
کشاورزی و دام داری
مراغه يک شهر كشاورزی است و تنوع محصولات و فرآورده های كشاورزی آن را تبديل به يكی از شهرهای مهم آذربايجان شرقی نموده است. از نظر كشاورزی و باغ داری اين شهرستان وضع بسيار خوب و پر رونقی داشته و نوع كشت آن آبی و ديمی است. فرآورده های كشاورزی در شهرستان مراغه عبارتنداز: گندم، جو، نباتات علوفه ای، ذرت، بنشن و تره بار كه علاوه بر رفع نيازمندی های داخلی مقادير زيادی نيز صادر می شود. فرآورده های باغی مراغه بسيار متنوع بوده و عبارتنداز: سيب، انگور، بادام، زردآلو، گردو، آلو، هلو، شليل، گلابی، به، گيلاس، توت، زالزالک، سنجد و فندق كه برخی به صورت خشک بار به كشورهای حوزه خليج فارس و كشورهای اروپايی در بسته بندی های استاندارد صادر می شود.
کلمه مراغه مختصر شده قريه المراغه به معنی چراگاه ها می باشد و گويند سابقاَ ايرانيان آن را افرازه رود می گفتند و اين معنا به وضوح اهميت دام داری را در اين منطقه روشن می كند. وجود مراتع حاصل خيز و فراوان در اين شهر مراغه را به لحاظ دام داری نيز در رديف شهرهای مهم آذربايجان شرقی قرار داده است. پرورش دام در اين شهرستان بيش تر شامل گاو، گوساله، گوسفند و بز است كه به شيوه های روستایی و صنعتی انجام می شود. هم چنين اين شهرستان در زمينه زنبورداری فعاليت چشم گيری دارد. زنبور داری نيز به شيوه سنتی و مدرن انجام می گيرد.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
كلمه مراغه مختصر شده قريه المراغه به معنی چراگاه ها است و گويند: در سابق ايرانيان آن را افرازه رود می گفتند. مراغه از شهرهای كهن آذربايجان است. بر اساس تحقيقاتی كه به عمل آمده؛ شهر مراغه در دوره مادها ساخته شده و گفته می شود؛ در زمان داريوش، آذربايجان يكی از ساتراپ های ايران و پايتخت آن شهر شيز بوده كه در جنوب خاوری مراغه قرار داشته است. در زمان ساسانيان به علت وجود آتشكده آذرگشسب در شهر شيز، نواحی اطراف آن از جمله مراغه نيز آباد بوده است. برخی از اسناد نيز بر تولد زرتشت در اين شهر گواهی می دهند. بطلميوس يونانی، درياچه اروميه را به مناسبت واقع شدن آن در كرانه غربی ناحيه مراغه، مارگيانه خوانده است.
هنگام خلافت هارون الرشيد، در آمد شهر مراغه به دختران خليفه اختصاص داشت. هم چنين در دوره جنگ های اعراب با بابك خرم دين در ارسباران، اين شهر پناه گاه قشون اعراب بود. در 280 هجری فرمان روايی مراغه به محمد بن افشين بن ديو داد رسيد. بعد از وی برادرش يوسف به جای او نشست و در سال 296 هجری به نام خود در مراغه سكه زد. در دوران فرمانروايی قره يوسف، مراغه بسيار آباد شد، وی در اين شهر يک دارالاماره، يک خزانه و چند ساختمان ديوانی بنا كرد. يوسف با بالا گرفتن قدرت و تأئيد خليفه، مركز حكومت خود را به اردبيل منتقل ساخت.
آخرين فرمان روای بنی ساج، يعنی ابوالمسافر الفتح در سال 317 هجری در مراغه به قتل رسيد. در سال 332هجری، مسافريان ديلمی به مراغه دست يافتند. از اين دوران سكه ای به نام محمد بن عبدالرزاق، سردار ركن الدوله ديلمی و سكه هايی به نام ابراهيم و جستان دو پسر مرزبان ديلمی در دست است كه در شهر مراغه ضرب شده اند.
در سال 420 هجری قمری قشون غز وارد مراغه شد و در سال 566 هجری جزو قلمرو سلجوقيان درآمد. در سال 622 هجری قمری جلال الدين خوارزمشاه بدون برخورد با مقاومت مهمی، مراغه را گشود و اندكی بعد در 628 هجری اين شهر به تصرف سپاهيان مغول در آمد.
در 565 هجری مراغه مركز فرمان روايی هلاكوخان مغول شد، خواجه نصيرالدين طوسی با همكاری چند دانشمند ستاره شناس، مامور تاسيس رصد خانه معروف مراغه شد. هلاكو خود آيين بودايی داشت اما زن و مادرش مسيحی بودند، لذا در اين دوره شهر مراغه و حوالی آن مركز مسيحيت شد. روميان، ارامنه و نسطوريان، به خصوص دانشمندان و صنعت كاران و هنرمندان مسيحی در مراغه گرد آمدند. در زمان غازان خان كه به اسلام روی آورده بود، كليساها به مساجد مبدل شد و دست مبلغين مسيحی از شهرهای بزرگ آذربايجان كوتاه شد. در سال 712 هجری، شمس الدين قره سنقر امير الامرای حلب و نايب السلطنه مصر به ايران فرار كرد و سلطان محمد خدابنده اولجايتو او راپناه داد و به فرمان روايی مراغه منصوب كرد. در 759 هجری مراغه به دست تيموريان ويران شد. در زمان شاه طهماسب صفوی بنای مدارس، مساجد و ساختمان های عام المنفعه آغاز شد و شهر مراغه، حتی آبادی های حوالی آن، مثل بناب از رفاه و آبادانی قابل توجهی برخوردار شدند.
در جنگ های پی در پی ايران و عثمانی عبدالعزيز پاشا، اندک مدتی بر مراغه فرمان راند، تا اين كه در سال 1142 هجری شهر مراغه و دهخوارقان به دست نادرشاه گشوده شد. از زمان عباس ميرزا نايب السلطنه تقريبا حكومت حوالی مراغه به احمد خان مقدم مراغی و خانواده وی اختصاص يافت. گرچه شيخ عبيدالله كرد در سال 1297 هجری خود را به حوالی مراغه رسانيد، ولی هجوم وی و همراهانش دفع شد و سكون و آرامش به مراغه بازگشت.
مشخصات جغرافيايي
مراغه یکی از شهرستان های استان آذرباجان شرقی است که در ناحیه ی جنوب استان واقع شده است. مراغه در 46 درجه و 14 دقيقه درازای خاوری و 37 درجه و 23 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1450 متری از سطح دريا قرار گرفته است. مراغه از شمال به شهرستان تبريز، از جنوب به شهرستان بناب، از خاور به شهرستان هشترود و از باختر به درياچه ی اروميه محدود می شود. مراغه در جنوب سهند و جنوب خاوری درياچه اروميه و در فاصله 760 كيلومتری تهران واقع شده است. مراغه بر سر راه خط آهن تهران – تبريز واقع شده است. مسير راه مراغه – بناب به درازای 13 كيلومتر و مسير راه مراغه – هشترود به درازای 103 كيلومتر از ديگر راه های اين شهرستان هستند. راه ديگری نيز به درازای 27 كيلومتر به سمت شمال باختری تا مركز عجب شير وجود دارد.
منبع:
http://iranirsa.mihanblog.com
hamshahrionline.ir
گردآورنده:
کاوه ملک میرزایی | 
