شهرستان اروميه
ساختمان شهرداری ارومیه
شهر اروميه درجلگه اي‌به طول70 كيلومتري وعرض 30 كيلومتردركناردرياچه اروميه گسترده است.
پيشينه تاريخي واستقراراين شهردرمسيرقفقاز،ارمنستان،آسياي صغيروبين النهرين ونيززمين‌هاي بارور وآب وهواي مساعد ، اهميت بسيارويژهاي رابه آن بخشيده است.
انتساب چند زرتشتي كه درهنگام تولد عيسي(ع) به بيت اللهم رفته بودند و در اروميه مدفونند حاكي از آن است كه اين شهريكي از بزرگترين كانون هاي مذهبي واجتماعي گذشته هاي دوربوده است و سرداران‌وامپراطوران روم جهت دستيابي به آتشكده بزرگ زرتشتيان(آذرگشنسب) وپايتخت ساسانيان(گزنا) - تخت سليمان - بارها از آن عبور كرده اند.
نام باستاني اين شهرودرياچه آن چي چست وچي چتا است. سريانيان آن را اورميا وارمني‌ها اورمي و اعراب آنرا ارميّه وايرانيان ارومي يا اروميه نوشته‌اند. بعد از اسلام نيز اروميه دومين شهر مهم آذربايجان، پس از مراغه ، به شمار مي رفت.
از قرن 15 ميلادي كه تركان جايگزين امپراطور روم شرق شدند، بازار اروميه به عنوان شهر سرحدي اهميت فوق العاده‌اي پيدا كرد واز برج وباروي مهمي برخوردار شدند. شهر اروميه نقطه طلاقي اقوام واديان پيرامون خود از قبيل آشوري‌ها، ارمني‌ها ، يهودي‌ها وبالاخره مسلمانان بود و به تبع آن حائز ويژگي‌هايي شد.
در حال حاضر شهر اروميه داراي يازده بخش و789 آبادي است. از مجموع دهات اروميه بالغ بر37 قريه مسيحي نشين وجود دارد ودر 59 قريه ديگر با مسلمانان مخلوط هستند. مسيحيان آرامي نژاد اروميه ، خود را آشوري يا آسوري مي خوانند.
بنا و يادمانهاي تاريخی
اماکن مذهبی و مقبره ها
جاذبه هاي طبيعی
صنايع و معادن
شهرستان ارومیه از نظر صنایع و معادن پررونق است. از آن جا که مهم ترين اشتغال در شهرستان اروميه كشاورزی است، بیش ترین صنايع آن نيز نظير كارخانه قند، تحقيقات توتون، شير پاستوريزه، تهيه آب انگور، تهيه رب گوجه فرنگی، كارخانه های سبزی پاک كنی و سردخانه ها برای نگه داری ميوه و ساير مواد غذايی وابسته به كشاورزی است. دو گروه صنعتی كانی های غير فلزی و غذايی – دارويی در بين ساير صنايع بالاترين تعداد و بيش ترين ميزان اشتغال را دارند. معادن در شهرستان اروميه مشتمل بر معادن مصالح و سنگ های ساختمانی است معادن ديگری چون نمک آبی و نمک سنگی نيز در اين شهرستان وجود دارند.
کشاورزی و دام داری
ارومیه منطقه ای کشاورزی است. نزديک به هفتاد درصد از سطح زير كشت زراعت های سالانه متعلق به كشت گندم است و متجاوز از 32 رقم گندم مختلف در اين مناطق زير كشت قرار می گيرد. استان آذربايجان غربی در داشتن زمین های زراعی؛ رتبه مهمی در کشور دارد. سهم اروميه از اين ميان به عنوان مركز استان بسيار مهم است. شهرستان اروميه به دليل داشتن آب كافی و زمین های حاصل خيز از مناسب ترين مناطق كشاورزی استان محسوب می شود و شغل اصلی مردم كشاورزی است. گندم و جو، انواع ميوه و صيفی جات و به خصوص انگور از مهم ترين محصولات كشاورزی اروميه است. انگور و سيب درختی از جمله محصولات حاصل خيز است كه به مقدار زياد و بسيار مرغوب و مطلوب به دست آمده و به روسيه و آلمان نيز صادر می شود. رشته کوه های زاگرس در باختر و رطوبت درياچه اروميه كه در خاور آن واقع است در وسعت مراتع اين شهرستان نقش اساسی دارد و وسعت مراتع با گسترش دام داری و دام پروری در ارتباط مستقيم است. در اروميه دام داری به دو صورت صنعتی و سنتی صورت می گيرد. پرورش طيور و پرورش زنبور عسل نيز در اين منطقه دارای اهميت است. شيلات و پرورش آبزيان نيز در اين شهرستان از اهميت زيادی برخوردار است و افراد زيادی در اين زمينه مشغول به كار هستند.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
واژه «اروميه» مشتمل از دو كلمه «اور» و«ميه» است. زبان های باستانی اور به معنای شهر، جا، مكان و قلعه است، مانند اورشليم. و «ميه» يا «ميا» نيز به معنای آب است و اين شهر را به سبب وفور آب «شهر آب» ناميده اند. از سوابق اوليه ی بنای اين شهر كه فعلا به نام اروميه معروف است اطلاعات چندانی در دست نيست. هم چنين اطلاع درستی از اين كه نام باستانی اروميه چه بوده، در دست نيست. تنها می دانيم که کرانه های باختری درياچه اروميه را در قديم گليزان می ناميدند. گروهی به اشتباه آن را با شهرستان چی چست ( شيز) يكی می دانند. برخی نام آن را مشتق از شهر ارومچی تركستان چين می دانند. برخی نيز اروميه را از شهرهايی می دانند كه انوشيروان بنا كرده و می گويند پس از آن كه سپاهيان ايران به فرماندهی انوشيروان وارد شامات (سوريه) شد و شهر انطاكيه را تسخير نمود، دستور داد تا اهالی آن شهر را به ايران كوچ داده و در اين شهر اقامت دهند. سپس شهری به نام «روميه» ساخته شده و مردم انطاكيه در آن ساكن شدند و بعد كلمه روميه رفته رفته به اروميه تبديل شده است.
به عقيده بعضی ديگر از مورخين اروميه محل تولد زرتشت پيغمبر بوده و از اماكن مقدسه زرتشتيان به شمار می رود. بر اساس نوشته های كتاب «اوستا» در نيمه قرن هفتم قبل از ميلاد؛ زرتشت در كنار رود «داييتا» كه از رودخانه های استان آذربايجان غربی است از جانب خدای بزرگ مأمور اصلاح امور مردم شده و در حاشيه باختری درياچه «چی چست» به اشاعه مذهب خود پرداخته است.
از شواهد و آثار باستانی منطقه؛ معلوم می شود كه ارومیه در زمان دولت ماد نيز آباد و مسكون بوده است. از برخی آثار عتيقه و ابنيه ی تاريخی اين منطقه و اطراف آن مانند قلعه حسنلو، گوی تپه، صورت حجاری شاه ساسانی، بنای مسجد جامع و كليسای ننه مريم و بعضی آثار ديگر به درستی مشخص می شود كه اين منطقه از گذشته های دور با كمی تغيير محل (گوی تپه – تويراق قلعه - چيچكلو و نيز محل فعلی ) وجود داشته است. همين طور از روی نبش قبوری كه كشف شده؛ قدمت اين ناحيه را تا چهار هزار سال پیش از ميلاد مسلم می دانند. باختر درياچه اروميه همواره بيش از ساير نقاط ايران مورد توجه ملل ما قبل تاريخ قرار داشت، زيست گاه های متعددی نيز كه امروزه تپه هايی از آن ها باقی است، نشان دهنده همين امر است.
آثار مكشوفه از تپه های تاريخی گوی تپه و حسنلو گواه بارز اين ادعا است. «گوی تپه» با قديمی ترين تپه های باستانی بين النهرين، آسيای صغير و فلات ايران قابل مقايسه است. انتساب چند زرتشتی كه در هنگام تولد عيسی (ع) به بيت الحم رفته بودند و در اروميه مدفون اند؛ حاكی از آن است كه اين شهر يكی از بزرگ ترين كانون های مذهبی و اجتماعی گذشته های دور بوده و سرداران و امپراطوران روم جهت دست يابی به آتشكده يا آذرخش بزرگ زرتشتيان (آذرگشسب) و پايتخت تابستانی ساسانيان ( گزنا) يا تخت سليمان، بارها از آن عبور كرده اند.
بعد از اسلام؛ نيز اروميه دومين شهر مهم آذربايجان، پس از مراغه، به شمار می رفت. از قرن 15 ميلادی كه تركان عثمانی جايگزين امپراطور روم شرقی شدند، اروميه به عنوان شهر سرحدی اهميت بسیار زیادی پيدا كرد و از برج و باروی مهمی برخوردار شد. برج سه گنبد و مسجد جامع اروميه از يادگارهای عظمت تمدن اسلامی در منطقه به شمار می رود. در اين دوران شهر اروميه؛ نقطه تلاقی اقوام و اديان پيرامون خود از قبيل آشوری ها، ارمنی ها، يهودی ها، و بالاخره مسلمانان بود. منطقه تاريخی اروميه از قرن ها پيش مهد تمدن و مركز علم و دانش بوده و شهر اروميه يكی از مناطق معتبر علوم قديمه به شمار می رفته، علما و فضلا و دانشمندان متبحر، اصول فقه اسلامی و حكمت و فلسفه و ادبيات را به علاقه مندان تدريس می كردند.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان اروميه؛ مهم ترین منطقه ی استان آذربایجان غربی به شمار می آید که در ناحیه ی مرکز استان واقع شده است. مرکز این شهرستان در 45 درجه و 2 دقيقه درازای خاوری و و 37 درجه و 32 دقيقه پهنای شمالی و ارتفاع 1332 متری از سطح دريا واقع شده است. شهرستان اروميه از شمال به سلماس، از جنوب به اشنويه از خاور به درياچه اروميه و از باختر به خاک تركيه محدود می شود. درياچه اروميه در اين شهرستان مهم ترين پديده طبيعی، اقتصادی و گردشگری به شمار می آید.
شهر اروميه (مرکز استان آذربايجان غربی) در جلگه ای به درازای 70 كيلومتر و پهنای 30 كيلومتر در كنار درياچه لاجوردی اروميه گسترده شده است. اين جلگه از رسوبات رودهای باراندوز، شهر چای، روشه چای و نازلوچای كه همه ساله به طور منظم آن را مشروب می سازند؛ پوشيده شده است. پيشينه ی تاريخی و استقرار اين شهر در مسير قفقاز، ارمنستان، آسيای صغير و بين النهرين و نيز زمين های بارور و آب و هوای مساعد، اهميت بسيار ويژه ای را به آن بخشيده است. راه های دسترسی به این منطقه عبارت اند از:
- مسير راه اروميه - سلماس، به درازای 80 كيلومتر.
- مسير اروميه- مهاباد ، به درازای 137 كيلومتر.
- مسير راه تبريز – اروميه.
- شهر اروميه هم چنين دارای فرودگاه بين المللی است.
منبع:
http://fa.wikipedia.org
http://www.adlt7.ir
گردآورنده:
کاوه ملک میرزایی | 
