شهر شهرضا

عکس: مجتبی غلامرضایی
این شهر كه شهری بسیار قدیمی است در ابتدا "قمشه " نام داشت ولی بعدها به علت وجود مقبره شاهرضا (ع) به شهرضا معروف شد. درباره وجه تسمیه آن مطالب گوناگونی نقل شده است.

بازار شهرضا
بنا به عقیده بعضی از نویسندگان كلمه قمشه از دو كلمه " كوم "و "شه" به معنای شكارگاه تشكیل شده است. برخی نیز گفته اند كه كلمه قمشه به معنی مكان آب خیز و پرقنات است. از آثار مهم این شهرستان، شبستان مسجد جامع است كه از یادگارهای عهد سلجوقی است.غار شاه قنداب، بقعه شاه رضا، بقعه سیدعلی اکبر از مكانهای ديدنی اين شهر میباشد.
مکان های دیدنی و تاریخی
شهرضا در دوران صفوی از عمران و آبادی برخوردار بود و گسترش بسياری يافته است. از اين دوران آثار تاريخی بسياری در اين ناحيه بر جای مانده است. جاذبه های طبيعی بسياری چون کوه ها و چشمه ها و غارها در اين شهرستان پراکنده هستند که چشم اندازهای زيبايی به اين منطقه بخشيده است.
صنايع و معادن
شهرستان شهرضا دارای كارخانه ريسندگی است و كارخانه های صابون پزی، كوزه های سفالين و روغن منداب گيری نيز در آن وجود دارد. كارگاه هاي سنگ بری نيز در اين منطقه وجود دارد كه سنگ های زينتی و ساختمانی را توليد می كند. شهرستان شهرضا از لحاظ معادن غنی بوده و مهم ترين آن ها عبارتند از : معدن نمک حسن آباد، رامشه، و جرقويه، معدن زغال سنگ شاه سيد علی اكبر، معدن سنگ مرمر اسفنداران در 60 كيلومتری و معدن سرب كرويه در 36 كيلومتری جنوب شهرضا. شهرضا از اقتصاد خوبی برخوردار بوده و مركز داد و ستد ايل قشقايی و لران ناحيه بوير احمدی است.

پرنده ای ازجنس گیاه - عکس: مهدی کلهر
کشاورزی و دام داری
كشاورزی در اين شهرستان به دليل زمين های حاصلخيز رونق داشته و تمامی فرآورده های سردسيری و معتدل در آن كشت و پرورش داده شده و مهم ترين آن ها انگور، گندم، جو، ارزن، نخود و... می باشد. هم چنين در شهرستان شهرضا دامداری رواج داشته و مردم شهرضا در زمين های كشاورزی خود به نگاهداری دام نيز می پردازند. در دشت های پيرامون شهرضا، مانند كمه، موروک، بودجان، هونجان و… گله های بزرگ پرورش می يابند.

اتاقهای قدیمی در زیر زمین-زاغه - عکس: مهدی کلهر
مشخصات جغرافيايي
شهرستان شهرضا، با پهنه ای حدود 3 هزار و 88 كيلومتر مربع، در جنوب استان اصفهان، در 32 درجه و يک دقيقه پهنای شمالی و 51 درجه و 52 دقيقه درازای خاوری نسبت به نيمروز گرينويچ، و بلندی 1 هزار و 825 متر از سطح دريا قرار دارد. اين شهرستان از سوی شمال به شهرستان مباركه، ازجنوب به شهرستان سميرم و استان فارس، از خاور به شهرستان اصفهان، و از باختر به شهرستان مباركه و استان چهار محال و بختياری محدود است. پيرامون شهرستان شهرضا را كوهستان فرا گرفته و به دليل محدود بودن به نواحی كوهستانی در باختر و جنوب و از سوی ديگر به نواحی پست كويری در شمال خاوری، در بيش ترين روزها نسيم ملايم با بادهای شديد، كه جهت آن ها از نواحی بلند به سوی شمال و شمال خاوی است می وزد. بارندگی آن ناچيز و جزء نواحی خشک است و آب و هوای ناحيه به بخش های زير تقسيم می شوند: 1- آب و هوای گرم و خشک نواحی خاوری 2- آب و هوای كوهستانی جنوب و جنوب باختری كه بارندگی آن بيش از ديگر نقاط است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي

بی بی خاتون - عکس: مهدی کلهر
شهرضا در گذشته «قمشه» ناميده می شده است. قمشه واژه ای پهلوی ساسانی است، كه از روزگار باستان به اين محل گفته شده و نخست « گمشه » بوده است. برخی از محققين ريشه واژه قمشه را كومه شه دانسته و معتقدند که چون شاهان عهد قديم در آن حدود به شكار می رفته و كومه خوبی برای آن ها می ساخته اند، بدين نام موسوم گرديده است. شماری ديگر از پژوهش گران قمشه را مرکب از دو پاره « قم » و « شه » و به معنی جای آب جوشنده و روان و ماندگار دانسته اند. واژه قمشه به معنای سرزمين پر كاريز نيز هست، و بيش تر زمين های كشاورزی شهرضا نيز به وسيله كاريزها آبياری می شود. به هر حال در 1305 هـ . ش نام اين شهر از قمشه به شهرضا تغيير يافت. شهرضا پيش از اسلام وجود داشته و به گونه آبادی بزرگی به نام قلعه سميرم بوده كه در 14 فرسنگی اصفهان قرار داشته و دارای حصارهای استوار بوده است. پس از برافتادن حكومت ساسانی، شهرضا نيز مانند نقاط ديگر ايران به چنگ تازيان افتاد. در دوران اسلامی از نقاط آباد و دارای اهميت بوده است. مرداويج زياری در 319 هـ . ق ايالت جبال را گشود و شهرضا هم جزو قلمرو او گرديد. شهرضا در دوران صفوی از عمران و آبادی برخوردار بود و گسترش يافت. از اين دوران آثار تاريخی بسياری در اين ناحيه بر جای مانده است.
منبع:
http://www.panoramio.com
http://fa.wikipedia.org
http://seeiran.ir
گردآورنده:
کاوه ملک میرزایی |