شهر دره‌شهر
پارک تفریحی سراب دره شهر
شهر تاريخی دره‌شهر در زمانهای مختلف تاريخی به علل متعدد بارها ويران و آباد گشته، از جمله عوامل موثردر ويرانی آن می‌توان لشگر کشی سپاهيان آشور واعراب را نام برد. بنا به نظری، دره شهر محل شهر باستانی ماداکتو پايتخت عيلامی بوده است. به نظر می رسد که دره شهر اولين شهر عيلامی بوده است که در حمله آشور بانی پال ويران شده و در زمان حکومت هخامنشيان يا اهميت گذشته را نداشته و يا همچنان در ويرانی به سر مي‌برده است، ولی در زمان اشکانيان دوره تجديد حيات آن بوده و در عهد ساسانيان نيز مجددا آباد گرديده و رونق يافته است.در ويرانه های به جای مانده از يک شهر در زمان ساسانيان، آثار شهر سازی گه در آن دوره معمول بوده به چشم می خورد. سکه هاي يافت شده در خرابه های دره شهر به خسرو سوم و جانشينان او متعلق است. در ميان ويرانه های آن اثری از مکانی که شايد زمانی مسجد و يا عبادتگاه دوره اسلامی بوده باشد، يافت نشده است. در حال حاضر اين شهر که در دامنه کوه خرابه های شهر باستانی دوره ساسانی و رودخانه سيمره قرار دارد، با استعداد کشاورزی وافر، منابع آب غنی، مراتع سبز و جنگلهای انبوه يکی از شهر های باستانی و مهم استان به حساب می آيد.
مراكز تاريخي ديدني
اماکن زیارتی
دره شهر از گذشته هاي دور پايتخت تابستاني ايلامي ها بوده است و اوج رونق آن در دوره ساسانيان بوده كه ييلاق امرا و بزرگان بوده است. اين شهر در آبرفت هاي سيمره و در كنار ويرانه هاي شهر تاريخي سيمره و در دو سوي مسير رودخانه دره شهر، جايي كه تپه ماهورهاي دامنه شمالي كبير كوه خاتمه مي يابد، قرار دارد. در شهر ستان دره شهر به دليل اين كه از مناطق لرنشين ايلام هستند آهنگ ها و ترانه و موسيقي لري رواج دارد كه درانواع بزمي و رزمي و حماسي و ...اجرا مي شوند. مانند نوعي ترانه به نام سايرخوني كه آهنگي سوزناك است و با لهجه لري خوانده مي شود. براي اجراي آن از كمانچه استفاده مي شود. اطراف دره شهر را مزارع آبي و ديمي با خاك حاصل خيز فرار گرفته است. مزارع كشاورزي دره شهر به وسيله آب رود خانه هاي سيمره، سيكان و چشمه سار هاي كوچك ديگر آبياري مي شود و حفر چاه هاي عميق و نيمه عميق كمبود آب را تتامين مي كند. در مزارع روستاهاي دره شهر ضمن كاشت برنج، گندم، جو و محصولات صيفي نيز به دست مي آيد. از مهم ترين محصولات جاليزي دره شهر خيار است كه بسيار معروف است. اين شهرستان داراي دو بخش مركزي و بدره است. شهر دره شهر بيش تر به زبان لري و كردي صحبت مي كنند ولي زبان مردم بخش بدره كردي است. اين شهرستان به دليل اين كه در كنار كبيركوه و در كنار خرابه هاي شهر باستاني ماداكتو دوره ساساني و رود خروشان سيمره واقع شده، هم چنين با دارا بودن استعداد كشاورزي و وجود آب‌فراوان و مراتع و جنگل هاي انبوه، داراي آثار ديدني تاريخي و طبيعي بي شماري است. اهميت تاريخي دره شهر به حدي است كه مورخان و تاريخي نگاران آن را به نام اولين شهر تاريخي دوره ساساني ناميده اند.
صنايع و معادن
صنايع دستي مهم ترين صنايع اين استان راتشكيل مي دهند و از صنايع ماشيني و معادن اين شهرستان اطلاعات مستندي در دست نيست.
کشاورزی و دام داری
اقتصاد دره شهر بر پايه كشاورزی باغداری و دامداری استوار است. آب كشاورزی از چاه ها، چشمه ها و رود فراهم می شود و محصولات كشاورزی و باغی آن عبارتند از: گندم، جو، بنشن، ذرت، گياهان علوفه ای، برنج، كنجد، تره بار، گردو، انار، انگور، سيب و انجير. دامداری نيز در اين شهرستان رونق دارد و محصولات و فرآورده های دامی و نيز دام به شهرستان های ديگر صادر می شود.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان دره شهر در درازای جغرافيايی 47 درجه و 22 دقيقه و پهنای جغرافيايی 33 درجه و 8 دقيقه و در بلندی 650 متری از سطح دريا واقع است. شهر دره شهر در 142 كيلومتری شهر ايلام و در مسير جاده ايلام ـ پل دختر قرار دارد. آب و هوای آن معتدل و خشك، بيش ترين درجه گرما 42 درجه و كم ترين درجه گرما 6- درجه می باشد. بارندگی سالانه بطور متوسط 350 ميليمتر است. شهرستان دره شهر از شمال باختری، شمال تا جنوب خاوری به ترتيب با شيروان و چرداول، كوهدشت و پل دختر (استان لرستان)، از جنوب خاوری، جنوب تا شمال باختری به ترتيب با آبدانان، دهلران، مهران و ايلام همسايه است.
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
نام دره شهر شايد از رود سيمره گرفته شده باشد كه اين رود تا قبل از ورود ايلام گاماسب نام دارد و هنگام ورود به ايلام سيمره ناميده مي شود. آورده اند كه چون دره شهر در كنار رود سيمره در دره ای از دره های كبير كوه قرار گرفته، دره شهر نام يافته است. شهر تاريخی و باستانی دره شهر در ادوار مختلف بارها ويران و آباد گشته است. از جمله عوامل ويرانی آن تاخت و تاز سپاهيان آشور و عرب ها بوده است. بنا بر نظری، دره شهر محل شهر باستانی ‹‹ماداكتو›› پايتخت عيلامی است. عيلاميان كه دردوره عهد باستان فرمانروای كوه های لرستان بودند؛ دره رودخانه و راه بزرگ ارتباطی منطقه و مرز شمالی را متصرف شدند و اماكن مستحكمی تاسيس نمودند كه ماداكتو پايتخت دوم آنان از آن جمله است. ظاهرا دره شهر اولين شهر عيلامی بوده است كه در حمله آشور بانی پال ويران و مردم آن قتل عام شده اند. در دره سيمره بقايای خرابه های عهد ساسانی به جامانده اند. ظاهرا دره شهر در دوره اعتلای هخامنشيان هنوز هم ويران بوده و يا اهميت گذشته را نداشته است، اما عهد اشكانيان دوره تجديد حيات آن بوده و در دوره ساسانی نيز مجددا رونق يافته و آباد گرديده است. در خرابه های دره شهر كه بازمانده يك شهر از زمان ساسانيان است، آثار چهار راه ها، كوچه ها و معابر با نظم ويژه ای كه در شهر سازی آن دوره معمول بود، باقی مانده است. سكه هايی كه در خرابه های دره شهر پيدا شده اند به خسرو سوم و جانشيان او تعلق دارند. گفته می شد كه دره شهر در هنگام آبادانی متجاوز از 5000 خانه داشته است. درميان خرابه های آن اثری از ساختمانی كه شايد روزی مسجد و يا عبادتگاه دوره اسلامی بوده باشد، يافت نشده است. در حال حاضر شهر دره شهر كه در دامنه كبير كوه و در كنار خرابه های شهر باستانی دوره ساسانی و رودخانه خروشان سيمره قرار دارد، با استعداد كشاورزی وافر، منابع آب غنی، مراتع سبز و جنگل های انبوه يكی از شهرهای باستانی و مهم استان ايلام محسوب می شود. برخي بر اين باورند كه دره شهر را خسرو پرويز پادشاه ساساني ساخته است. گفته مي شود اسكندر مقدوني هنگامي كه از شوش عازم شعر كلني بوده از دره شهر عبور كرده است . پس از حمله اعراب سيمره يا دره شهر حاكم نشين مهرجانقذق شد و تا سده چهارم هجري قمري ،آباد و پرنعمت بوده است . ابودلف در سفر نامه خود مي نويسد : سيمره نيز شهر زيبايي است كه در آن درختان خرما و زيتون و گردو و در طرف ديگر برف و كوهستان با هم ديده مي شوند. ياقوت حموي نيزدر باره دره شهر مي نويسد: شهري است در نواحي جبل به سوي خوزستان و آن را مهرجانقذق خوانند و آن آبادان و داراي ميوه ها و آب است .
منابع:
http://www.mehrnews.com
گردآورنده:
کاوه ملک میرزایی | 
