شهر خاش

درخت سرو 1200 ساله خاش

خاش امروزی در نزدیكی شهر قدیمی خاش قرار دارد كه تاریخ پیدایش آن به پیش از حكومت نادر می‌رسد. این شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامنی و آمد و شد راهزنان و ياغيان چندان اعتبار نداشت. نادرشاه ضمن سركوب راهزنان، این منطقه را امن كرد و «میربای‌خان»‌ را به حكومت آنجا فرستاد. میربای‌خان در میان آبادی قلعه‌ای ساخت و در عمران و آبادانی خاش كوشش‌ها كرد.

پس از كشته شدن نادرشاه، انگلیسی‌ها موقع را مغتنم شمرده و به منطقه خاش وارد شدند و بناهایی در آنجا ایجاد كردند. در همین زمان سردار «ایدوخان» رئیس «طایفه ریگی»‌ بر آنجا تسلط پیدا كرد و قلعه‌های دیگری به نام‌های حیدرآباد و ناصری بنا كرد. بدین ترتیب خاش رو به ‌توسعه و‌ آبادانی گذاشت و از شكل یك روستا خارج شد و آرام آرام سیمای شهری  به خود گرفت.

جاذبه‌های ديدنی

•  قلعه حیدرآباد
•  مسجد جامع خاش
•  زیارتگاه  مرتضی علی
•  چشمه مرغاب
•  تمندان خاش
•  قله تفتان
•  قله چهل تن
•  چشمه اسکل آباد
•  قنات کوکلو
•  چشمه دوشینگ
•  چشمه برآب
•  چشمه تفتان
•  چشمه برآبک
•  چشمه زنگ
•   چشمه ترشاب
•  چشمه آمنی
•  چشمه جم چین
•  چشمه گنج امین
•  هامون گابی
•  دریاچه والان

کشاورزی و دام داری

كشاورزی در اين ناحيه به دليل شرايط خاص محيطی يعنی كمبود آب زراعی و نامناسب بودن زمين ها، پيشرفت چشم‌گيری نداشته و به علت كمبود باران در اين منطقه زراعت ديم به ندرت صورت می گيرد. عمده ترين فرآورده های كشاورزی در خاش شامل خرما، پسته، جاليز، برنج، ذرت، ‌تره بار، نباتات علوفه ای، سيب، انگور، ‌انجير، انار، مركبات، گندم ‌و جو است. دام‌داری از ديرباز در منطقه رايج بوده و به سبب كمبود پوشش گياهی جهت تعليف دام ها، علوفه دستی و زائدات زراعی جبران اين نقيصه را می نمايند. علاوه بر آن دامنه های جنوبی و باختزی كوه تفتان محل مناسبی جهت چرای منطقه به شمار می روند.  

 
مشخصات جغرافيايي

شهرستان خاش از نظرجغرافيايی در 61 درجه و 12 دقيقه درازای خاوری و 28 درجه و 13 دقيقه پهنای شمالی در جنوب كوه تفتان واقع شده است. اين منطقه در 1415 متری از سطح دريا و 185 كيلومتری جنوب زاهدان و در مسير زاهدان – ايران‌شهر قرار دارد. آب و هوای اين شهرستان معتدل و متمايل به گرم و خشك است. مسيرهاي دسترسي به خاش عبارت اند از: 

راه زاهدان – ايران‌شهر (كه شهر خاش در 185 كيلومتری زاهدان و در 148 كيلومتری ايران‌شهر قرار دارد)

مسير راه خاش – ميرجاوه به درازای 110 كيلومتر3- راه خاش – سراوان به درازای 155 كيلومتر جمعيت اين شهرستان در سرشماری سال 1375 تعداد 129569 نفر شمارش شده‌است. مردم شهرستان خاش آريايی نژادند و به زبان فارسی با گويش بلوچی سخن می گويند.علاوه بر بلوچان، عده ای يزدی نيز در شهرستان خاش به سر می برند.  

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

خاش امروزی در نزديكی شهر قديمی خاش قرار دارد كه تاريخ پيدايش آن به پيش از حكومت نادر می رسد. اين شهر تا قبل از نادرشاه به علت ناامنی و آمد و شد راهزنان و ياغيان، چندان اعتبار نداشت. نادر شاه ضمن سركوب راهزنان، اين منطقه را امن كرد و ميربای خان را به حكومت آن جا فرستاد. ميربای خان در ميان آبادی قلعه ای ساخت و در عمران و آبادانی خاش كوشش كرد. پس از کشته شدن نادرشاه، انگليسی ها زمان را مغتنم شمرده و به منطقه خاش وارد شدند و بناهايی را در آن جا ايجاد كردند. در همين زمان سردار ايدوخان رئيس طايفه ريگی بر آنجا تسلط پيدا كرد و قلعه های ديگری به نام های حيدرآباد و ناصری بنا نمود. بدين ترتيب، خاش رو به توسعه و آبادانی گذاشت و از شكل يك روستا خارج شده و آرام آرام سيمای شهری به خود گرفت.

منبع:

http://khashiran.blogfa.com

 گردآورنده:

ندا محبی