موقعيت جغرافيايي و اقليمي

 شهرستان خرم بيد از شهرهاي شمالي استان فارس و مركز آن، صفاشهر در فاصله 180 كيلومتري شمال شيراز و 80 كيلومتري جنوب آباده بين طول هاي جغرافيايي 52 درجه و 49 دقيقه و 53 درجه و 26 دقيقه شرقي و در بين عرض جغرافيايي 30 درجه و 12 دقيقه و 30 درجه و 53 دقيقه شمالي قرار دارد.از شمال به استان يزد و شهرستان آباده، از جنوب به شهرستان پاسارگاد، از شرق به بوانات و از غرب به اقليد محدود مي شود.اين شهرستان با مساحتي در حدود 2800 كيلومتر مربع داراي ويژگي هاي طبيعي ويژه اي است.كوه هاي مختلف معروفي مانند كوه عظمت در شمال شهرستان که گردنه معروف و برف گير كولي كش در همين سلسله كوه واقع است.كوه هاي موسي خاني و چناور در جنوب وكوه هاي بيدستان، انگورك و كوه سفيد معروف به عروس جغرافياي ايران، در شرق صفاشهر قرار دارند.هم چنين سلسله كوه هاي مشكان و قره بلاغ در حد فاصل اين شهرستان و شهرستان اقليد واقع هستند.مهمترين رودخانه ها عبارتند از قصريعقوب، پلوار و مشهد مرغاب ورود خانه های خرمی ودهبید.اين شهرستان داراي دو بخش مركزي و مشهدمرغاب مي باشد.

مراکز ددیدنی و جاذبه هاي گردشگري

• تفرجگاه قصريعقوب
• روستاي گردشگري خورجان
• روستاي گردشگري شهيدآباد
• سرآسياب قادرآباد
• امامزاده شهداء
• كاروانسراي خرم بيد
• سد باستاني خرم بيد
• چهارطاقي ها
• منازل قديمي
• قصر سرخ بهرام گور 

آب و هوا:

 اين شهرستان، به دليل ارتفاع زياد از سطح دريا و وجود كوهستان هاي اطراف داراي آب و هواي سرد كوهستاني است.زمستان هاي بسيار سرد و يخبندان و تابستان معتدل و خنك دارد.درجه حرارت آن بين 20- درجه تا 37+ درجه در سردترين و گرم ترين ماه هاي سال، متغير است.ميانگين بارندگي 300-250 ميلي متر است (به جز خشکسالی).ارتفاع اين شهرستان نسبت به ساير شهرهاي فارس آن را به بام فارس لقب داده است.ميانگين ارتفاع آن از سطح دريا 1610 متر است.اين شهرستان با توجه به قرار گرفتن در مسير اصلي راه شيراز به اصفهان از موقعيت خاصي برخوردار است.در كنار آثار تاريخي، طبيعت زيبا و تفرجگاه هاي فراوان ويژگي ديگر منطقه محسوب مي شود.آب و هواي سرد و زمستانه آن تابستاني خنك را به وجود آورده است و اضافه شدن ييلاق عشاير به آن، چشم انداز گردشگري ويژه اي را ايجاد كرده است. این شهرستان اکنون دارای حدود سیصد ابادی مسکون وغیر مسکون است این شهرستان از نظر جغرافیای تاریخی سده های اخیر از دو بکوک مهم و پر رونق قنقری ومشهد مرغاب تشکیل یافته است .اين شهرستان اخيراً به عنوان پايتخت سنگ هاي تزئيني ايران محسوب مي شود.

 ويژگي هاي شهرستان

 معادن و كارگاه هاي بزرگ سنگ تراشي و برخورداري از معادن سنگ هاي تزئيني و ارتفاع زياد منطقه نسبت به ساير مناطق استان فارس و ديگر اينكه اين شهرستان با توجه به پيشينه تمدن در دوران هاي مختلف تاريخي، يكي از باستاني ترين شهرستان هاي فارس و ايران محسوب مي شود.اين شهرستان داراي جاذبه هاي گردشگري و ييلاقي بسيار مي باشد كه نماد دوران هاي مختلف تاريخي و فرهنگي استان فارس مي باشد.

پيشينه تاريخي

 شهرستان خرم بيد با در برداشتن 250 اثر تاريخي، يكي از باستاني ترين شهرهاي ايران مي باشد.آثار تاريخي و جاذبه هاي گردشگري متعدد شهرستان از دوران هاي مختلف تاريخي شامل:

پارينه سنگي، نوسنگي، پيش از تاريخ و اسلامي اين شهرستان را به عنوان پژوهشگاهي براي باستان شناسان درآورده است و وجود رودهاي باستاني همچون پلوار و غارهاي پيش از تاريخ و كاروانسراهاي متعدد و قلاع باستاني حكايت از رونق اين منطقه تاريخي در ادوار گذشته همچون هخامنشي، ايلامي، ساساني و اسلامي و ... دارد.اين شهرستان از روزگاران قديم همواره به عنوان يك منطقه چهارراهي و سوق الجيشي مطرح بوده است.علماء و انديشمندان بزرگي در دوران اسلام در اين منطقه مي زيسته اند.

آثار و ابنيه هاي مكشوفه در اين شهرستان آن را هزاره پيش از ميلاد بر مي گرداند.آسياب هاي تاريخي، قبرستان هاي قديمي و ... از ديگر باقي مانده هاي اين دوران مي باشند.از امامزاده ها و بقاع متبركه مي توان به امامزاده شهداء صفاشهر و سيد محمد حسين روستاي خورجان اشاره كرد.امامزاده شهداء شاخص ترين بناي تيموري در سطح استان فارس است.

 ميراث فرهنگي تاريخ كشور را پاس بداريم

 از نوشتن هر گونه يادگاري، تخريب، نشتن بر روي سنگ هاي به جا مانده از آثار، ريختن مايعات يا نوشيدني، لمس اشياء به خصوص تابلو، قطعات موزه اي و سنگ نماها خودداري نموده و به هشدارهاي مسئولين حفاظت آثار توجه نمائيد.

منبع: