شهرستان قیر و کارزین یکی از يكي از جديدترين شهرستان‌هاي استان فارس با مرکزیت شهر قیر است كه در ناحيه جنوب باختري اين استان واقع شده است. اين شهرستان از شمال به جهرم و فيروزآباد و از جنوب به لارستان محدود مي شود. در شهرستان قيروكارزين بافت قالی، گليم و چادر (سياه چادر) توسط زنان ودختران معمول است. این شهرستان با وسعتی قریب به ۳۴۰۰ کیلومتر مربع آب و هوایی گرم و سوزان در فصل تابستان و هوایی خنک و نسبتاً سرد در فصل زمستان دارد. ارتفاع آن از سطح دریا ۷۵۰ متر و میانگین بارندگی ۲۵۰ میلیمتر در سال می‌باشد.

این شهرستان پنج شهر به نام‌ های قیر، کارزین، افزر، امام شهر و مبارک‌ آباد دارد. شهرستان قیر و کارزین با شهرستان‌های فیروزآباد، جهرم، خنج و فراشبند هم‌مرز است.

جاذبه‌ها گردشگری و  آثار تاریخی

• قلعه گبری 
• قلعه پرگان
• مسجد کردشول
• مسجد تاریخی کارزین
• حمام قدیمی کارزین
• سد سلمان فارسی
• امامزاده سبزپوشان
• قلعه شاه بربر
• مسجد بلال
• گردنه شاهزاده عبداله
• پل عروس
• قلعه قلات
• مقبره سید تاج الدین محمد
• قلعه حمزه خان
• قلعه شفیع،
• قلعه تومبزو
• تل نقاره‌ای
• آبشار چشمه هفت آسیاب در بخش افزر
• نقش رستم (قیر) نقش برجسته سرباز پارتی
• حاشیه رودخانه قره آغاج در دشت کارزین و دشت افزر

تاریخچه 

شهرستان قیر وکارزین سابقه تاریخی نسبتاً کهن دارد و مورخین و سیاحانی همچون ابن حوقل بغدادی، اصطخری، ابن بلخی، مستوفی و… بدین شهرستان اشاراتی داشته‌اند و در فارسنامه ناصری این شهرستان مهد و خاستگاه دانشمندان و فرهیختگانی همچون شیخ ابوطاهر مجد الدین محمد یعقوب کارزینی صاحب قاموس شریف و… قلمداد گردیده است. قیروکارزین با قدمتی بیش از هزار سال جزء ولایت اردشیر خوره یکی از پنج ولایت فارس در زمان ساسانیان بوده است.

علت نامیدن این شهر به نام قیر مربوط به دوره سلجوقیان می‌باشد که قلعه پرگان نشانگر حاکمیت آنان بر این محدودهٔ جغرافیای است. قیر در زبان پهلوی به معنی مرز است وعلت این نامگذاری قرار گرفتن این شهر بر روی مرز گرما و سرما است. به طوری که اگر ۱۰ کیلومتر از قیر به سمت شمال حرکت کنیم به طبیعت و آب و هوای سردسیری بر می‌خوریم و اگر از قیر ۱۰ کیلومتر به سمت جنوب حرکت کنیم به آب و هوا وطبیعت گرمسیری برمیخوریم.

از جمله حوادثی که در این شهرستان رخ داده است می‌توان به زلزله سال ۱۳۵۱ شمسی اشاره کرد که به طور کلی این شهرستان را مخروبه کرد و مردم این شهرستان ناچار به کوچ از آن منطقه شدند و شهرستانی که در حال حاضر به قیر مشهور است غیر از این سرزمینی است که این سابقه تاریخی را دارد زیرا مردم این منطقه بعد از این زلزله مهیب مکان خود را تغییر دادند و شهرستان قیری که چنین قدمتی دارد اکنون جز مخروبه‌هایی از آن باقی نمانده است و در قسمت جنوبی قیر کنونی واقع می‌باشد.

منبع:

https://fa.wikipedia.org

http://ghir.helalfars.ir

 گردآورنده:

کاوه ملک میرزایی