از آثارموجود درتپه هاي باستاني شهرستان بويين زهرا؛ پيشينه اي حدود 9000 سال براي اين منطقه برآورد مي شود كه از قديمي ترين مناطق ايران و جهان به شمار مي آيد. بويين زهرا درفاصله پنجاه كيلومتري شهر قزوين قرار گرفته است. شغل اصلی مردم بويين زهرا كشاورزی است و به طور كلی آب و هوای آن معتدل خشك است. هوای مركز شهرستان، تابستان ها گرم و خشك و زمستان ها سرد است. در زلزله سال 1341 بسياری از آثار باستانی بويين زهرا فرو ريخت. از آثار باقي مانده اين منطقه می توان به كاروان سرا هاي دوره صفويه و برج هاي خرقان اشاره كرد.

 مکان های دیدنی و تاریخی

بسياري از آثار و مكان هاي قديمي و تاريخي شهرستان بويين زهرا در زلزله دهه چهل تخريب شد ولي مهم ترين آن ها به شرح زیر است:

• کاروانسرای محمدآباد
• پل اروان
• کاروانسرای هجیب
• تپه باستانی قبرستان
• امامزاده منصور
• برج هاي دوگانه خرقان  

صنايع و معادن

صنايع شهرستان بويين زهرا در دو دسته صنايع دستي و سنتي و صنايع ماشيني قابل بررسي است. صنايع دستي اين شهرستان شامل: قالي بافي و گليم بافي در شهرها و روستاهاي منطقه است و صنايع ماشيني نيز محدود به كارخانه هاي موجود در زمينه مواد غذايي و ... است. 

کشاورزی و دام داری

شغل اصلی مردم بويين زهرا كشاورزی است و عمده محصولات آن ها شامل غلات، بنشن، انگور و پنبه می باشد. از عمده ترين محصولات شهرستان است. دام داري نيز در كنار كشاورزي در اين منطقه صورت مي گيرد. دام داري هاي منطقه بويين زهرا بيش تر به صورت سنتي هستند و به تازه گي برخي واحد هاي صنعتي دام داري در اين ناحيه افتتاح شده است.  

وجه تسميه و پيشينه تاريخي

برخی كلمه زهرا را تبديل شده واژه «زرا» از «زر» به معنی مقدس دانسته و بويين را تركيبی از «بو» و «يين» به معنی «چشمه» و «خدا» می دانند كه روی هم «چشمه خدای مقدس» می شود که آن را متعلق به الهه آناهيتا - فرشته پاكی و آب های روان - می دانستند. در اين منطقه معبدی به نام ناهيد بوده که بعدها به «خاتون»، «بی بی»، «دختر» و … تغيير نام داده است. در کتاب «التدوين» آمده كه منظور از «زهرا» دختر «روی» صاحب ری است که بقعه اي را به دخترش بخشيد و او هم در آن جا بنايی كرد. «خرابه قلا» يا «قلعه خرابه» و تپه عظيم «برموده» در شمال ابراهيم آباد، حاکی از تمدنی كهن در اين منطقه است. دشت قزوين، «دشتابی»، «رامند» و بويين زهرا - که درجنوب استان قزوين واقع شده است- تمدنی بسيار كهن دارند. درلا به لای صدها تپه باستانی اين منطقه، می توان تمدن بزرگ و ديرينه ای به طول بيش از 9000 سال را مشاهده کرد. آثار کشف شده از جنس طلا، برنز و سفال، با نقوش شطرنجی و نقاشی حيوانات با رنگ های قهوه ای تيره، اخرايی و مايل به سبز - از حيث تنوع و تناسب در شكل و رنگ آميزی - جزو نمونه های ارزنده سفال پيش ازتاريخ اين ناحيه است. 

 مشخصات جغرافيايي

شهرستان بويين زهرا از نظر جغرافيايی در 50 درجه و 4 دقيقه درازای خاوری و 35 درجه و 46 دقيقه پهنای شمالی و در ارتفاع 1210 متری از سطح دريا قرار دارد. آب و هوای اين منطقه؛ معتدل مايل به گرم وخشك است. بويين زهرا در سال های گذشته بخشی از استان زنجان محسوب می شد، اما هم زمان با استان شدن قزوين، يكی از شهرستان های اين استان به شمار آمد. اين شهرستان که در جنوب خاوري استان قزوين قرار دارد، در پی زمين لرزه شديد شهريور ماه 1341 - برابر با سپتامبر 1962 - به سختی آسيب ديد، اما با تلاش پي گير و مستمر مردم و دولت، به سرعت بازسازی شد. غالب بناها و ساختمان های امروزی بويين زهرا بعد از زمين لرزه مزبور ساخته شده است.
مسيرهاي دست رسي به شهرستان بويين زهرا مناسب هستند و راه اصلی زنجان- قزوين از 8 کيلومتری اين شهرستان عبور می کند كه از مهم ترين راه هاي آن ها است. راه های ارتباطی بويين زهرا به شهرستان های اطراف از نوع جاده های اصلی و آسفالته است به اين ترتيب دست رسی اين شهرستان به تهران، ساوه،‌ قزوين و تاكستان به سهولت مقدور و ميسر است. طبق سرشماری سال 1375 شهرستان بويين زهرا 109707 نفر جمعيت داشته است. 

منبع:

http://seeiran.ir

گردآورنده:

کاوه ملک میرزایی