شهرستان راميان يكي از جديدترين شهرستان هاي استان گلستان به شمار آمده و داراي دو بخش مركزي و فندرسك است. اين شهرستان در جنوب استان گلستان واقع شده و از شمال به گنبد كاووس، از خاور به شهرستان آزادشهر و از باختر به شهرستان علي آباد محدود مي شود. اين شهرستان از سمت جنوب نيز به ناحيه‌ي بسطام شهرستان شاهرود از استان سمنان منتهي مي‌گردد.

این شهرستان كه از نظر طبیعی به دو قسمت جلگه ای و كوهستانی تقسیم می شود جمعیتی بالغ بر 82260 نفر و وسعتی در 870 كیلومتر مربع دارد این شهرستان دارای جنگل های غنی و چشم اندازهای زیبا است.

مهمترین اماكن گردشگری و تاریخی:

• چشمه گل رامیان
• چشمه نیلبرگ
• آبشار شیرآباد
• آبشار پشمکی
• آبشارهای سرخه کمر
• آبشار جوزک
• غار شیرآباد (غار دیو سپید)
• قلعه ماران یا ماران یا دژناکی
• غار سم

پارك جنگلی آهنگران , امام زاده پیر , مسجد سادات , تپه های انجیلو , نقاره خانه , مدرسه و كاخ رضاشاهی و بقعه الهادی از دیگر مکان های دیددنی رامیان می باشند.

 وجه تسميه راميان :

 درباب وجه تسميه راميان برخي معتقدند که کلمه راميان در اصل راهميان بوده و چون راميان بين راه حاجيلر و کوهسارات به فندرسک و همچنين بين راه استرآباد به بسطام واقع شده بود آن را راهميان ناميده اند . عده اي ديگر معتقدند اين کلمه عربي است و مي گويند : رامي به معني تيرانداز است که مثني آن راميان مي باشد که معني دو تيرانداز را مي دهد و لي بايد گفت : که هيچ يک از دو وجه بالا قطعاً نمي تواند درست باشد . براي توضيح بيشتر بايد گفته شود که در دو کيلومتري شمال راميان محلي به نام کهنه راميان وجود داشته است و آثاري که از آم منطقه به دست آمده نشان مي دهد که آنها را رامي ها يا آراميان مي گفتند که به مرور زمان حرف آ از اول کلمه آراميان حذف شده و به راميان معروف گشته است . بيژن يکي از پهلوانان نامي ايران قديم بوده و بنا به نوشته فردوسي در شاهنامه به محلي به نام آرمن نزديک مرز ايران و ترکستان براي مبارزه با گرازها که به مردم حمله مي کردند مي رود که آرمن و آرامي از يک ماده مشتق شده است بعد از ورود براي مدتي راميان را دره بيژن نيز ناميدند . بعد از نابودي آراميان نام راميان در اذهان باقي مانده تا اينکه در قرن هفتم هجري مردمي در همان محل ساکن شدند که اسناد و لوح هاي سنگي از آنها باقي مانده است

شهرستان راميان از نطر طبيعي به دو قسمت جلگه اي و کوهستاني تقسيم مي شود . راميان مرکز شهرستان و خان به بين و دلند از شهرهاي ديگر آن است و داراي 52 روستا مي باشد جمعيتي بالغ بر 93842 نفر و وسعتي در حدود 781 کيلو.نتر مربع دارد . اين شهرستان در فاصله 75 کيلومتري از مرکز استان واقع گرديده و داراي جنگل هاي غني و چشم اندازهاي زيبا است .  از شمال به گنبدکاوس ، از جنوب به استان سمنان ، از غرب به علي آباد و از شرق به آزادشهر ختم  مي گردد . 
مهترين اماکن گردشگري و تاريخي اين شهرستان چشمه گل راميان ، آبشارهاي (سرخه کمر ، جوزک، چفت سيدکلاته ، شيرآباد) ، قله قلعه ميران ، پارک جنگلي آهنگران ، پارک جنگل دلند ، پارک جنگلي دره ملا(باغ تاشته) ، امامزاده حليمه خاتون ، امامزاده پيربي بي ، امامزاده قاسم دلند ، مسجد سادات ، تپه هاي سنجران ، باقرآباد ، توران فارس ، تقري تپه ، آق تپه ، شغال تپه ، انجيرچشمه ، نقارخانه ، گرم چشمه ، بادو ، چشمه نيلبرگ ، مدرسه و کاخ رضا شاهي ، حمام قديمي راميان ، قلعه محمود ، قله نور ، قلعه کافر ، قلعه اميرخان و دهکده توريستي پاقلعه مي باشد .

مردم رامیان:
زبان آنان فارسی و ترکی است. فارسی را فارس‌های روستاهای کوهستانی این شهرستان و شاهرودی‌های مقیم این شهر تکلم می‌کنند و زبان ترکهای این بخش، ترکی قزلباشی است که شاخه‌ای از ترکی خراسانی (گرایلی)است.

ساکنان بومی رامیان، ترک زبان هستند که لهجه‌ای شبیه به گویش اردبیلی دارند که به نظر می‌رسد گویش اصلی در اردبیل قدیم بوده است. این گویش اکنون از شرق شهرستان علی اباد کتول تا شهرستان مینودشت جریان دارد.

مردمان ترک زبان رامیانی به طایفه‌های: بای، رجبلو، صادقلو، قوانلو، یازرلو، سعیدی و کاغذلو و فارس‌ها تقسیم می‌گردند.

این ترکان برای دفاع از شیعیان منطقه در قبال ازبکان و ترکمن‌ها به دستور صفویان، در کالپوش و نقاطی دگر از جمله مناطقی از خراسان مستقر شدند. آنها در ادوار آتی وارد مکانی با نام " کهنه رامیان" شدند که ویرانه‌هایی از آن در جنوب غربی رامیان فعلی در آنسوی آییش‌ها (زمین‌هایی زراعی) و روستای قره قاچ (که آن هم از سکونتگاه‌های این ترکان قزلباش بود) باقی‌مانده است. ولیکن به فرمان حسین قلی خان قاجار به رامیان تازه یا همین رامیان کنونی کوچیدند.

صنایع دستی رامیان عبارتند از ابریشم بافی، تهیه منسوجات ابریشمی از جمله لباسهای محلی، حوله، دستمال و چادر شب. بازار هفتگی رامیان سه شنبه بازار می باشد. از جمله محصولات کشاورزی شهرستان توت فرنگی ، گندم ، شالی ، محصولات باغی ، صیفی و ... می باشد.

محله های این شهر از بافت کهنه عبارتند از:
بای اوا : در مرکز شهر
رجبلو محله : کشیده از غرب تا شمال غربی شهر
آق اویلی : کشیده شده در غرب تا جنوب غربی
کتوکلی : در جنوب غربی شهر
کوپکلی : در جنوب شرقی شهر
قانچی : در منتهی‌الیه شمالی
داغلی محله : در منتهی‌الیه شمال شرقی شهر
قوانلو اوا : در شرق شهر
صادقلو اوا : در شرق شهر
ملچران : در شمال غربی شهر

بازارهفتگی شهر:
رامیان: سه شنبه بازار، خیابان امام خمینی (ره)، میدان بسیج-شهرک ملچ آرام
دلند : دوشنبه بازار، بلوار امام رضا (ع)، روبروی امامزاده قاسم
خان ببین : پنج شنبه بازار، خیابان امام، پشت بیمارستان امام رضا (ع)

منبع:

http://golshn12.blogfa.com

http://www.hamshahrionline.ir

http://irandeserts.com

http://www.goleramian.ir

 گردآورنده:

حسین تجلی زاده خوب