شهرستان آمل
شهر آمل از شهرهاي بسيار قديمي ايران در استان مازندران است. بعضي از مورخان و جغرافي نويسان سابقهْ آن را به دوره پيشداديان و كيائيان نسبت داده اند. شهر آمل با توجه به اشياء و سكه هايي كه از آن به دست آمده در دوره ساساني پايتخت يامركز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حكومت مهدي خليفه عباسي، به دين اسلام گرويدند و بعد از آن بناهاي اسلامي در آنجا ساخته شد.
اوايل قرن هفتم حسام الدين اردشير مركزيت را از ساري به آمل آورد و قصر خود را در آنجا برپا داشت. در سال 795 هـ. ق امير تيمور گوركاني آمل و ساري را غارت كرد و فرمان قتل عام ساكنين آن ها را صادر كرد و سه قلعه مهم از جمله ماهان سر را با خاك يكسان كرد. از آن پس آمل روبه ويراني نهاد. آمل جديد در جوار شمال آمل قديم بنا شده است وامروزه يكي از شهرهاي آباد و زيباي شمال ايران به شمار مي رود.
مراكز ديدني و تاريخي
صنايع و معادن
صنايع غذايی، صنايع نساجی، صنايع چوپ، صنايع چاپ و انتشارات، صنايع اشياي‌كائوچويی، صنايع غير فلزی معدنی و صنايع چرم سازی از عمده ترين صنايع موجود در شهرستان به شمار مي‌آيند. برنج، تره‌بار، مركبات، سيب، مواد غذايی، محصولات كاغذی و منسوجات، توليدات برقی، مصالح ساختمانی و صنايع دستی صادرات اين منطقه را تشکيل می دهند.
کشاورزی و دام داری
كشاورزي، دام‌داري و گردشگري اساس اقتصاد شهرستان آمل را تشكيل ازعمده ترين محصولات کشاورزی شهرستان آمل می‌توان برنج، مركبات، سيبب درختی، و تره بار را نام برد. آب كشاورزی اين شهرستان از رود هراز تأمين می‌شود.
مشخصات جغرافيايي
شهرستان آمل يكی از شهرستان‌های استان مازندران از شمال به محمودآباد، از خاور به شهرستان بابل، از باختر به شهرستان نور و از جنوب به خط الرأس سلسله جبال البرز كه حد طبيعی بين اين شهرستان و شهرستان دماوند است، محدود می‌شود. آمل واقع در جلگه مازندران و طرفين رود هراز، از نظر جغرافيايی در 52 درجه و 21 دقيقه ی درازای خاوری و 36 درجه و 25 دقيقه ی پهنای شمالی، در فاصله 18 كيلومتری جنوب دريای خزر و 6 كيلومتری شمال پيش كوه البرز و 181 كيلومتری شمال خاوری تهران قرار دارد. ارتفاع اين شهرستان از سطح دريای آزاد 80 متر واز سطح دريای خزر 108 متر است. براساس آخرين تقسيمات كشوري در سال 1377 مساحت اين شهرستان بالغ بر 185/3 كيلومتر مربع است و براساس آمار جمعيتي در سال 1375 جمعيت اين شهرستان بالغ بر 743و297 نفر بوده كه از اين رقم بالغ بر 092و159 نفر جمعيت مركز شهرستان هستند. براي دسترسي به شهرستان آمل سه راه مهم وجود دارد.
جاده آمل – تهران به درازای 201 كيلومتر
جاده آمل – ساری به درازای 72 كيلومتر
جاده آمل – محمودآباد ( كرانه دريا ) به درازای 22 كيلومتر
وجه تسميه و پيشينه تاريخي
آمل نيز از قديمي‌ترين مناطق استان مازندران است. تاريخ شهر آمل با افسانه ها پيوند خورده است اما مدارک موجود درباره تاريخ آن، وجود شهر در دوره ساسانيان را مسجل می سازد. بعد از اسلام، آمل در دو سوی رودخانه هراز گسترش يافت و قصر حاكم در جزيره ای که وسط رودخانه قرار داشت، بنا شد. در دوره معاصر (دوره پهلوی اول) اين جزيره به وسيله پلی به دو قسمت تقسيم شد. بعضی از مورخان وجغرافی نويسان سابقه آن را به دوره پيشداديان و كيانيان نسبت داده اند. آمل با توجه به اشياء و سكه هايی كه از ان به دست آمده در دوره ساسانی پايتخت يا مركز آن منطقه بوده است. احتمالا مردم آمل در زمان حكومت مهدی خليفه عباسی، به دين اسلام گرويدند و بعد از آن بناهای اسلامی در آن جا ساخته شد. در زمان سلطان جلال الدين محمد خوارزم شاه به نام او در اين شهر خطبه خواندند، تا اين كه شهر دچار فتنه و غارت مغولان شد. در اين زمان ساری پايتخت آل باوند بود. اوايل قرن هفتم حسام الدين اردشير مركزيت را از ساری آمل آورد و قصر خود را در آن جا به پا داشت. در سال 795 هـ . ق امير تيمور گورکانی آمل و ساری را غارت و فرمان قتل عام ساكنين آن ها را صادر نمود و سه قلعه مهم از جمله «ماهانه سر» را با خاك يكسان كرد. از آن پس آمل رو به ويرانی نهاد. با آن كه سادات مرعشی پس از بازگشت از تبعيد، آمل را تجديد بنا كردند، اين شهر ديگر نقش اساسی خود را تا مدت ها باز نيافت. عده زيادی از مورخان و علمای بزرگ كه به طبری شهرت يافته اند از جمله محمد بن جرير طبری، اولين مولف بزرگ تاريخ و اولين مولف تفسير قرآن مجيد از آمل برخاسته است. آمل نه تنها بر اثر رخدادهای طبيعی مانند زلزله و جريان سيل بلکه بارها در هجوم و تعقيب سلطان محمد خوارزم شاه و حمله امير تيمور هنگام حكومت سادات مرعشی ويران شده است. آمل جديد در جوار شمال آمل قديم بنا شده و امروزه يكی از شهرهای آباد و زيبای شمال ايران به شمار می رود.
منابع:
http://wikimapia.org
http://mazandaran.blogsky.com
گردآورنده: فتح الله دیانی | 
