جمهوری آذربایجان (Republic of Azerbaijan)
پایتخت : باکو
زبان رسمی : آذری ،روسی، ارمنی
نوع حکومت : جمهوری فدرال چند حزبی
مذهب : بیش از ۹۳ درصد مسلمان و۵ درصد ارتدکس
واحد پول : منات آذربایجان
عضویت : سازمان ملل متحد ، کنفرانس امنیت و همکاری در اروپا
جمعیت : در سال ۲۰۲ ، ۸۱۶۷۰۰۰ نفر( هشتاد و ششمین کشور از نظر جمعیت )
روز استقلال : ۳۰ اوت ۱۹۹۱
شهرهای عمده : سومقاییت, مینگه چویر, گنجه
امید طول عمر : ۷۱سال
رشد سالانه جمعیت :
نژاد :
مساحت : ۸۶۶۰۰ کیلومتر مربع
خط ساحلی : خط ساحلی ندارد
وجه تسمیه
قبل از 1912 (۱۲۹۱)آذربایجان بیشتر به مناطق شمال غربی ایران و قسمت جنوبی ارس اطلاق میشد. ولی بعد از آن با فروپاشی روسیه تزاری در مناطق مسلمان نشین قفقاز جنوبی جمهوری دمکراتیک آذربایجان تشکیل شد و برای این منطقه نیز، نام آذربایجان به کار گرفته شد.قسمت عمده اراضی جمهوری آذربایجان کنونی قبل از تاریخ ذکر شده اران و شیروان نام داشت.
جغرافیا

توپوگرافی جمهوری آذربایجان
جمهوری آذربایجان در جنوب رشته کوههای قفقاز و شمال رودخانه ارس و در کنار دریای خزر واقع شدهاست. سه رشتهکوه قفقاز بزرگ در شمال، قفقاز کوچک در غرب، و کوههای تالش در جنوب این کشور را احاطه کردهاست. این کوهها 40 درصد از مساحت جمهوری آدربایجان را در برگرفته است و قله کوه بازاردوزو (Bazardüzü) با ارتفاع 4466 متر بلندترین نقطه آن است. نواحی میانی شامل جلگههای آران مرکزی، مغان و میل و سواحل دریای خزر کم ارتفاع و پست بوده و ارتفاع در پست ترین قسمت ۲۸ متر پایینتر از سطح دریاهای آزاد است. جمهوری آذربایجان یک کشور محاط در خشکی است. این کشور در پیرامون دریای خزر، که یک دریای بستهاست، واقع شده و طول خط ساحلی آن ۸۰۰ کیلومتر است. تنوع زیستی و گیاهی آذربایجان به دلیل تنوع آبو هوا بسیار زیاد است به گونهای که تنها بیش از 4500 گونه گیاه در کوهستانهای آذربایجان دیده میشود.
آب و هوا
از لحاظ آب و هوایی، جمهوری آذربایجان دارای چندین نوع آب و هوای مختلف است. به طوری که از ۱۱ ناحیه آب و هوایی ۹ گونه ناحیه در آذربایجان وجود دارد. درجه هوای متوسط در مناطق جلگهای شمال و شرق کشور تا ۶ سانتیگراد در زمستان و ۳۶ درجه سانتیگراد در تابستان میرسد، در حالیکه در مناطق کوهستانی غربی زمستانها تا ۹- در زمستان و ۱۲ درجه سانتیگراد در تابستان میرسد.پایین ترین دمای مطلق در اردوباد به میزان ۳۳- درجه سانتیگراد و بالاترین دمای مطلق در جلفا به میزان ۴۶ درجه سانتیگراد ثبت شدهاست. بطور کلی شمال و شرق کشور دارای آب و هوای نسبتاً خشک و کوهستانی است در حالیکه منطقه جنوب شرقی آب و هوای مرطوب و ملایم تری دارد. مناطق غربی و شمالی و جنوبی شامل قره باغ و شمال شرقی جمهوری خودمختارنخجوان، دامنه کوههای قفقاز و ناحیه لنکران-آستارا و کوههای تالش بسیار مرطوب هستند.بیشترین میزان بارش سالانه در لنکران و به میزان ۱۶۰۰ تا ۱۸۰۰ میلیمتر و کمترین میزان بارش سالانه به میزان ۲۰۰ تا ۳۵۰ میلیمتر در آبشوران روی میدهد. مناطق مرکزی شامل جلگههای وسیع مستعد کشاورزی است که توسط رود کورا و ارس آبرسانی میشوند.
تقسیمات کشوری

نواحی اقتصادی جمهوری آذربایجان
جمهوری آذربایجان به ۵۹ بخش، ۱۱ شهر و ۱ جمهوری خودمختار تقسیم شدهاست. جمهوری خودمختار نخجوان دارای ۷ بخش است و بدین ترتیب، این کشور جمعاً به ۶۶ بخش تقسیم شدهاست.
علاوه بر این این کشور به ۱۰ ناحیه اقتصادی تقسیم شدهاست.هر ناحیه اقتصادی شامل چند بخش میباشد. نواحی اقتصادی جمهوری آذربایجان عبارتند از:
- آبشوران
- قوبا-خاچماز
- داغلیق شیروان
- شکی-زاکاتالا
- گنجه-قازاخ
|
- یوخاری قاراباغ
- کلبجر-لاچین
- کورا
- کورای مرکزی
- لنکران-آستارا
|
|
شهرهای مهم
| ردیف | نام شهر | جمعیت | ردیف | نام شهر | جمعیت |
 باکو
 گنجه
|
۱ |
باکو (Bakı) |
۱٬۹۱۷٬۰۰۰ |
۱۱ |
خان کندی (Xankəndi) |
۵۵٬۲۸۲ |
۲ |
گنجه (Gəncə) |
۳۲۳٬۷۶۰ |
۱۲ |
لنکران (Lənkəran) |
۵۰٬۵۳۴ |
۳ |
سومقاییت (Sumqayıt) |
۲۸۲٬۲۸۰ |
۱۳ |
رسولزاده (Rəsulzadə) |
۴۸٬۷۱۶ |
۴ |
مینگچویر (Mingəçevir) |
۱۰۰٬۷۷۸ |
۱۴ |
بیله جری (Biləcəri) |
۴۵٬۶۷۸ |
۵ |
قاراچوخور(Qaraçuxur) |
۷۸٬۷۳۰ |
۱۵ |
مشتاغا(Maştağa) |
۴۲٬۶۳۵ |
۶ |
شیروان (Şirvan) |
۷۶٬۶۴۸ |
۱۶ |
آغدام (Ağdam) |
۴۲٬۵۸۷ |
۷ |
نخجوان (Naxçıvan) |
۷۵٬۹۷۲ |
۱۷ |
بردع (Bərdə) |
۴۰٬۷۴۱ |
۸ |
باکیخانوف(Bakıxanov) |
۷۱٬۸۳۶ |
۱۸ |
خاچماز (Xaçmaz) |
۴۰٬۳۹۱ |
۹ |
شکی (Şəki) |
۶۵٬۶۱۶ |
۱۹ |
جلیل آباد (Cəlilabad) |
۳۹٬۹۷۴ |
۱۰ |
یولاخ (Yevlax) |
۵۷٬۴۴۹ |
۲۰ |
هوسان(Hövsan) |
۳۸٬۶۷۵ |
توضیح: جمعیت شهرها بر اساس آمار سال ۲۰۰۹ می باشد
منابع:http://www.tebyan.net & http://fa.wikipedia.org
|
|