نام رسمی کشور :
ازبكستان (Republic of Uzbekistan)
پایتخت : تاشکند
زبان رسمی : ازبکی، روسی ،تاجیکی
نوع حکومت : جمهوری
مذهب : اکثریت اسلام سنی
واحد پول : ثوم کوپن یا Uzbekistani sum
عضویت : سازمان ملل متحد ، جامعه كشورهاي مستقل مشترك المنافع،كنفرانس امنيت و همكاري در اروپا.
جمعیت : 26,410,416 تفر (July 2004 est.)
روز استقلال :
شهرهای عمده : سمرقند ، نمنگان ،آندیژان
امید طول عمر :
رشد سالانه جمعیت : 3/2 درصد
نژاد :
مساحت : 447400 کیلومتر مربع
خط ساحلی :
مختصات جغرافیایی : 41درجه شمالی و 64 درجه شرقی
نقشه جفرافیایی

نقشه سیاسی

حکومت : مجمع قانونگذاري با 500 عضو و همچنين رئيس جمهور با رأي تمامي افراد بالغ براي چهار سال انتخاب ميشوند. قرار است قانون اساسي جديدي تدوين گردد.احزاب عمده سايسي عبارتند از: • حزب دموكراتيك خلق (كمونيست سابق) • حزب وحدت و حزب آزادي.
آموزش : ميزان باسوادي: 80% (1990). سنين تحصيل اجباري: 7 تا 15 سال. تعداد دانشگاه: 3 دانشگاه و 2 پلي تكنيك.
دفاع : خدمت سربازي : 18 ماه.
تاریخ
مردمان ایرانیتبار ساکنان اولیه منطقه ازبکستان را تشکیل میدادند. زبانهای قدیمی رایج در این منطقه زبانهای ایرانی سغدی، خوارزمی و پارسی میانه بود.
در سدهٔ دهم ميلادی، منطقهٔ کنونی ازبکستان جزیی از قلمرو سامانيان بود منطقهٔ کنونی ازبکستان بعدها به ترتیب جزئی از حکومتهای غزنوی، سلجوقی، خوارزمشاهی، مغول، تیموری و ازبک شد. در سدهٔ نوزدهم میلادی، غرب و شمال ازبکستان زیر سلطهٔ خانات خوارزم ، و جنوب ازبکستان جزئی از خانات بخارا بودهاست. خانات بخارا و خوارزم در سال ۱۸۶۶ زیر سلطهٔ روسیه درآمدند. شیبانیها به مدت ۴۰۰ سال در ازبکستان حکومت کردند.
پس از انقلاب اکتبر، در سال ۱۹۲۴ ، جمهوری ازبکستان (جزئی از اتحاد جماهیر شوروی) تشکیل شد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ،در سال ۱۹۹۱، ازبکستان به استقلال دست یافت. واژهٔ ازبکستان از دو بخش "ازبک" و "ستان" تشکیل شده است، که به معنای "سرزمین ازبکها" است.
اتسویوکی اکابه، پژوهشگر آسیای میانه مینویسد: «در دوران باستان مردم آبادینشین آسیای میانه ایرانی بودند. از سده ششم میلادی به بعد چند موج از گروههای کوچی ترکتبار به آبادیهای منطقه رخنه کردند و از جمله در وادی فرغانه سکنی گزیدند که در پی آن، برخی از ایرانیان ویژگیهای ترکی کسب کردند. ترک تباران در روستاها و شهرها ماندگار شدند. علیرغم روند تاریخی ترکیسازی منطقه شمار زیادی از مردم در محلهای مختلف ایرانی باقی ماندند و تا به سده بیستم میلادی رسیدند.
مردم
ترکیب جمعیتی ازبکستان شامل ۸۰٪ ازبک ، ۵٫۵٪ روس ، طبق آمارهای دولت ازبکستان ۵ تا ۵٫۵٪ تاجیک و طبق آمارهای دیگر تا ۳۰٪ تاجیک و ۳٪ قزاق ، ۲٫۵٪ قره قالپاق ۱٫۵٪ تاتار و ۲٫۵٪ نیز از سایر اقوام تشکیل میدهند.
تقسیمات کشوری
کشور ازبکستان دارای ۱۲ استان (ولایت)، شهر تاشکند و یک جمهوری خودمختار است که عبارت اند از:
- شهر تاشکند
- استان اندیجان
- استان بخارا
- استان فرغانه
- استان جیزک
- استان نمنگان
- استان نوایی
- استان قشقهدریا
- استان سمرقند
- استان سیردریا
- استان سرخاندریا
- استان تاشکند
- استان خوارزم
- جمهوری خودمختار قرهقالپاقستان
|
ازبکستان
|
پایتخت |
تاشکند |
استانها |
اندیجان • بخارا • تاشکند • جیزک • خوارزم • سرخاندریا • سمرقند • سیردریا • فرغانه • قشقهدریا • نمنگان • نوایی
|
جمهوری خودمختار |
قرهقالپاقستان
|
برونبومها |
ساخ • شاه مردان • چانگکارا • جنگیل
|
شهرها |
آقبایتال • آقرباط • الگائینگ • اندیجان • اورگنج • ایاقاگیتما • بخارا • بزابای • بیگآباد • پسکم • تاشکند • تامدی • ترمذ • جانگلدی • جیزک • چیرچیق • چیمبای • خوقند • خیوه • ده نو • سمرقند • سیردریا • شهر سبز • شیرآباد • فرغانه • قراگول • قرهقاپالکیا • کته قورغان • کونگراد • گذر • ماشیکودوک • میناق • مینچوکور • نخشب • نمنگان • نوایی • نورآتا • نوکوس • یاسلیک • یانگیر • ینگییول
|
نقاط دیدنی |
آرامگاه اسماعیل سامانی • آرامگاه چهاربکر • آرامگاه شاه زنده • بازار سمرقند • خیوه • رصدخانه الغبیگ • ریگستان • سنگنگارههای قوشچنار • شهر کهن هزاراسپ • کاروانسرای رباط ملک • مسجد بیبی خانم • موزه سمرقند
|
ازبکستان با افغانستان، تاجیکستان، قرقیزستان، ترکمنستان و قزاقستان همسایهاست. ازبکستان ۴۴۷،۴۰۰ کیلومتر مربع مساحت و ۲۶،۸۵۱،۰۰۰ تن جمعیت دارد [۹].که از این لحاظ ۵۶ کشور بزرگ جهان و ۴۲ کشور پرجمعیت جهان به حساب میآید[۱۰] .در میان کشورهای مستقل همسود از نظر پهناوری پنجمین و از لحاظ جمعیت سوم است. پایتخت آن تاشکند و از شهرهای مهم آن سمرقند و بخارا است.این کشور ۱۴۲۵ کیلومتر از شرق به غرب و ۹۳۰ کیلومتر از شمال به جنوب کشیده شده است.
ازبکستان کشوری خشک و محصور در خشکی است.ازبکستان به همراه لیختن اشتاین دو کشور افزون محصور در خشکی هستند یعنی توسط کشورهای دیگری که در خشکی محصور هستند احاطه شدند.
مردم
جمعیت جمهوری ازبکستان ۲۵٬۶۶۳٬۴۴۱ نفر است. تراکم جمعیت تقریباً ۵۰ نفر در یک کیلومتر است. اکثریت جمعیت آن را ازبکها تشکیل میدهند (۷۱٪). زبانهای رسمی ازبکستان زبان ازبکی است. برخلاف آمار رسمی فارسی زبانان ازبکستان (تاجیکها) تا ۴۰ درصد برآورد شده اند.
منابع:http://www.tebyan.net & http://fa.wikipedia.org
|