منطقه حفاظت شده پارك ملي

منطقه حفاظت شده آلمه و يشكي

اين پارك در نوزده مرداد ماه يکهزاروسيصدوسی و شش به نام منطقه حفاظت شده آلمه و يشكي تحت حفاظت قرار گرفت.در بيست و سه بهمن يکهزاروسيصدوچهل با همان مساحت اوليه يعنی نودويکهزاروهشتصدونودهکتار به منطقه حفاظت شده آلمه موسوم گرديد و در شهريور ماه سال يکهزاروسيصدوچهل و دو عنوان پارك ملي و در سال يکهزاروسيصدوچهل و سه نام پارك‌وحش را به خود اختصاص داد.

بعد از تغيير نام سازمان شكارباني و نظارت بر صيد به سازمان حفاظت محيط‌زيست در شهريور ماه هزارو سيصدوپنجاه، منطقه‌اي در شرق اين پارك به نام قرخت با مساحت سی و چهار هزار هكتار به عنوان منطقه حفاظت شده به آن الحاق و در سال هزارو سيصدوپنجاه و پنج هر دو منطقه در يكديگر ادغام گرديدند و در مجموع با مساحت يکصدوبيست و پنج هزار و هشت صد و نود و پنج  هكتار، پارك ملي گلستان را تشكيل دادند.

بعد از پيروزي انقلاب اسلامي در بهمن ماه پنجاه و هفت، طي بررسي‌هاي مجدد و در نظر گرفتن مسايل اجتماعي و نياز اهالي اطراف منطقه، مساحت آن به نودو يک هزارو هشتصدونود هكتار تقليل يافت.از نظر توپوگرافي، اين پارك بي‌نظير از صخره‌هاي مرتفع آهكي تا تپه ماهورهايي با شيب و فراز كم تشكيل گرديده و از نظر اقليمي بين درياي خزر و مناطق خشك شرقي قرار گرفته است و به همين لحاظ اقليم‌هاي متفاوت از نواحي بسيار مرطوب تا قسمت‌هاي نيمه خشك را در بر مي‌گيرد.

نزولات آسماني در اين پارك برحسب منطقه متفاوت و ميزان آن بين هزار ميلي‌متر تا كم‌تر از دويست ميلي‌متر در سال متغير است.درجه حرارت آن از منفی بيست و پنج درجه تا مثبت سی و پنج درجه سانتي‌گراد برحسب ماه‌هاي مختلف متفاوت است. شرايط طبيعي پارك موجب به وجود آمدن زيستگاه‌هاي مناسبي براي زندگي پستانداران وحشي شده و گوناگوني اين جانوران را نيز تشديد كرده است.

مناطق جنگلي اين پارك را گونه‌هايي مانند مرال (گاو كوهي، بزرگ‌ترين گوزن ايران) و شوكا جلوه‌‌اي خاص بخشيده‌اند. در نواحي استپي نيز حيوانات مختلفي مانند آهو، قوچ و ميش، كل و بز و يوزپلنگ زندگي مي‌كنند.پلنگ، گراز، خرس قهوه‌اي، گرگ، شغال، گربه پالاس و گربه جنگلي (و نيز گونه‌هاي متعددي از پستانداران كوچك) نيز از جانوراني هستند كه در اكثر نواحي اين پارك يافت مي‌شوند.

گفته مي‌شود كه ببر نيز در پارك وجود دارد. از ميان جمعيت پستانداران بزرگ وحشي اين پارك، قوچ و ميش بيش‌ترين تعداد را دارند.تنوع گونه‌هاي پرندگان اين پارك نيز به بيش از يکصد و پنجاه گونه پرنده وحشي مي‌رسد.

حدود چهل و هشت نوع پرنده در فصل بهار و تابستان در منطقه يافت شده و شصت و دو گونه نيز بومي پارك مي‌باشند. به اين ترتيب حدود يکصد و ده نوع پرنده در اين پارك زادوولد مي‌كنند. علاوه بر اين، بيست و يک نوع پرنده ديگر نيز در زمستان‌ها مشاهده شده و نوزده گونه ديگر نيز در مسير مهاجرت خود در اين پارك توقفي كوتاه مي‌كنند.

سار صورتي، شاهين بحري و بال لاكي از اين دسته‌اند.از انواع پرندگان قابل شكار اين پارك به قرقاول، كبك، تيهو، زنگوله، بال، كوكر سينه سياه، ابيا و بلدرچين مي‌توان اشاره كرد كه ابيا و بلدرچين مهاجر و بقيه بومي منطقه مي‌باشند.

از پرندگان شكاري و لاشخورهايي كه از ساير جانوران تغذيه نموده و در سرتاسر سال در پارك مشاهده مي‌شوند، مي‌توان به قرقي، دليجه، سار، كپه، دال سياه، عقاب دريايي دم سفيد، طرلان و بالابان اشاره كرد. اين پرندگان در كنترل جمعيت انواع جانوري، بهداشت محيط و حفظ سلامت انواع جانوران ديگر نقشي حياتي دارند. پارك ملي گلستان زيستگاه بسياري از پرندگان و گنجشكان زيبا و آوازه خوان مانند داركوب سياه، بلبل، توكاي باغي، انواع سهره‌ها، سسك‌ها، زرده پره‌ها، مگس گيرها، زنبور خورك‌ها و دم سرخم‌ها مي‌باشد.

 اين گروه از پرندگان نقش بسيار مهمي در كنترل آفات نباتي ايفا مي‌كنند.پارك ملي گلستان بين دو حوزه نيمه نم‌پسند و نيمه خشكي پسند قرار دارد و به تدريج در حركت به طرف شرق، سيماي طبيعي آن به حالت استپيك تغيير پيدا مي‌كند، به همين جهت عناصر گياهي نواحي سه‌گانه فوق را مي‌توان در پارك مشاهده نمود.

تنوع و رنگارنگي‌ گياهان اين پارك چنان مناظر زيبايي را به‌وجود آورده است كه نظير آن را در كم‌تر جايي از اين سرزمين مي‌توان ديد.توسكاي قشلاقي، كلهو، انجير، توت، ملج، داغداغان، ازگيل، وليك، زالزالك، سيامتو، گوجه وحشي، شير خشت، دغدغك، گردو، تمشك، نار وحشي، گلابي وحشي و ... از گونه‌هاي مختلف گياهي پارك محسوب مي‌شوند.

در كف جنگل گونه‌هاي بي‌شماري نظير سرخس‌ها، متامتي و ... پراكنده‌اند. در نواحي خشك‌تر درختچه‌هاي زرشك، تغ، گز، كاروان‌كش، بوته‌هاي كلاه مير، حسن، گون، گدار، چوبك،‌درمنه، خارشتر و ساير گونه‌هاي استپي يافت مي‌شود. در نواحي مرتفع گونه ارس نيز به طور پراكنده ديده مي‌شود.

پارك ملي گلستان مي‌تواند مورد بازديد  گذران اوقات فراغت عموم مردم بويژه مسافران عبوري در مسير جاده تهران- مشهد قرار گيرد. پاركينگ‌ها و كمپينگ‌هايي جهت استراحت واقامت شبانه در اين پارك ايجاد شده است كه برخي از آنان مدت‌هاست مورد بهره‌برداري قرار مي‌گيرد.

از آن جمله مي‌توان پاركينگ‌هاي تنگ‌راه، گلستان و آبشار را نام برد كه امكان دسترسي به آنها آسان و نيز از برخي جنبه‌هاي اساسي تفرجگاهي مانند ملاحظه مناظر زيبا و بديع، بهره‌گيري از هواي پاك و لطيف، امكان مشاهده انواع پرندگان و ساير جانوران حائز اهميت است.

اين پاركينگ‌ها حداقل وسائل وتجهيزات تفرجگاهي از قبيل ميز و نيمكت، اجاق، زباله‌داني و سرويس‌هاي بهداشتي را دارند. ضمناً كمپينگي جهت اقامت شبانه در دست تهيه است كه پس از تكميل مورد استفاده قرار خواهد گرفت. ساختماني به منظور ارائه اطلاعات، نمايش فيلم‌ها واسلايدهاي مربوط به منطقه و نيز بيان مسائل زيست محيطي كه خود عامل مؤثري در ارتقاء سطح فرهنگ زيست محيطي بازديدكنندگان به حساب مي‌آيد، ايجاد گرديده است.

منبع:

http://www.hamshahrionline.ir

http://aoh.ir

 گردآورنده:

حسین تجلی زاده خوب