پنگ خانه ها ؛ سیستمی برای زمان بندی آبیاری باغات 

(حوض پنجره ای)

پنگ خانه

از دیگر آثار تاریخی منحصر به فرد نجف آباد می توان به دو سازه معروف به پنگ خانه این شهر اشاره کرد که کارکرد اصلی آن در سال‌های نه چندان دور مدیریت زمان در آبیاری مزارع و باغات بوده است. 

مکانی واقع در بوستان محمدآباد (بیشه قدیم) می باشد. در قدیم، میراب با صدای حاصل از فرو رفتن ظرفی به نام پنگ در آب و شمارش تعداد صداها، آب را بین باغها تقسیم می کرده که نوعی ساعت آبی بوده است.

حوض پنجره ای (پنگ خانه)

در این سازه های گلی در کنار تشت و کاسه سوراخ دار مخصوصی که هر بار فرو رفتن آن در داخل آب،گذر بخشی از زمان را نشان می داد،محلی هم برای استراحت و شب نشینی کشاورزان در زمان آبیاری پیش بینی شده است. 
البته در نزدیکی این پنگ خانه ها خط کشی های مخصوصی نیز بر روی زمین و یا دیوار نزدیک آن انجام می‌شده که حرکت سایه بر روی این خط کشی ها مدت زمان آبیاری هر کشاورز در طول روز را تعیین می کرده است. 
پنگ خانه های بیشه و باغ نو تنها بازمانده های چنین آثاری هستند که نمونه باغ نو نیز اخیرا به دلیل اجرای پروژه های عمرانی تخریب و مشابه آن در نزدیکی آن مجددا ساخته شده است. 

منبع: 

http://imna.ir

http://mtmn.ir

 گردآورنده: 

کاوه ملک میرزایی